GENEL

Factoring, Leasing ve Tüketici Finansman Şirketleri Kredi Derecelendirme Metodolojisine Giriş

Kredi değerliliğinin derecelendirilmesi, firmaların kullanacağı krediyi geriye ödeyebilme gücünü, işletmelerin risk durumlarını, ödeyebilirliklerinin belirlenmesini veya borçluluğu temsil eden sermaye piyasası araçlarının anapara, faiz ve benzeri yükümlülüklerinin vadelerinde karşılanamama risklerinin tarafsız, adil olarak değerlendirilmesi ve sınıflandırılması işlemidir.

Derecelendirme sonuçlarının sınıflandırılması genellikle uluslararası bilinirlikleri olan sonuç sembollerine dönüştürüldüğünden ülkeler arasında uygulama birliği de bulunmaktadır.

Kobirate Uluslararası Kredi Derecelendirme ve Kurumsal Yönetim Hizmetleri A.Ş.’nin (Kobirate) derecelendirme sonuç sembolleri de bu ilkeye uygun hazırlanmıştır.

Kobirate’in Mali Kuruluşların (Leasing, Factoring ve Tüketici Finansman) Kredi Değerliliğinin Derecelendirilmesi Metodolojisi niteliksel ve niceliksel faktörlerden oluşmaktadır.

FACTORİNG, LEASİNG VE TÜKETİCİ FİNANSMAN ŞİRKETLERİNİN KREDİ DERECELENDİRMESİNDE ANALİZ YÖNTEMLERİNİN TANIMLARI

Kredi Derecelendirmesinde Kurumsal Yönetim, Yönetimin Kalitesi ve Ortaklık Yapısının Kalitesinin Analizlerinin Tanımları

Kredi Derecelendirmesinde Kurumsal Yönetim Derecelendirmesi, firmaların yönetim yapılarının, yönetilme biçimlerinin, pay sahipliği ve menfaat sahipliğini ilgilendiren düzenlemelerin, tam anlamıyla şeffaf ve doğru bilgilendirmenin günümüz modern kurumsal yönetim ilkelerine uygun yapılıp yapılmadığını denetleyen ve mevcut duruma karşılık gelen bir notu veren sistemdir.

Kobirate Kredi Derecelendirmesinde Kurumsal Yönetim Derecelendirmesi’ni Sermaye Piyasası Kurulu’nun Kurumsal Yönetim İlkelerini bire bir esas alan bir sistemle gerçekleştirmektedir.

Bu sistemde firmalar Pay Sahipleri, Kamuyu Aydınlatma ve Şeffaflık, Menfaat Sahipleri ve Yönetim Kurulu olmak üzere dört ana başlık altında analiz edilmektedir.

Kobirate kredi derecelendirilmesinin bir bölümünü oluşturan kurumun yönetim kalitesini, ortaklık yapısının kalitesini ve kurumsal yönetim kalite sinin tespitlerini yapabilmesi için üç başlık altında soru seti oluşturmuştur

Kredi Derecelendirmesinde Finansal Risk Analiz Yönteminin Tanımları

Finansal risk analizi, finansal tablolarda yer alan hesaplar arasındaki bağlantının kurulması, ölçümlerin yapılması ve yorumlanması faaliyetlerini kapsar. Firmanın geçmiş ve içinde bulunulan dönem performansının incelenmesi ile geleceğe dönük tahminlerin yapılması sağlanır. Kobirate finansal risk analizi dört alt bölümde incelenmektedir.

Birinci oran grubu işletmelerin likidite durumlarının analizinde kullanılan Likidite oranları olup bu oranlar işletmenin dönen varlıkları ile kısa vadeli yabancı kaynakları arasındaki ilişkilerin analiz edilmesinde kullanılırlar. Bu oranlar işletmenin kısa vadeli borçlarını ödeyebilme yeteneğinin ölçülmesinde ve çalışma sermayesinin yeterli olup olmadığının belirlenmesinde de kullanılırlar Kobirate olarak bu grupta dikkate aldığımız oran dört adet olarak belirlenmiş olup Leasing ve Tüketici finans şirketlerinde bu oran 2 adettir, açıklamaları aşağıdadır.

Finansal risk analizinde kullanılan ikinci oranlar grubumuz Mali Yapı oranları ise on adet olup İşletmenin kaynak yapısının ve uzun vadeli borç ödeme gücünün ölçülmesinde kullanılan oranlar bu grupta toplanmaktadır. Başka bir anlatımla, işletmenin öz kaynağının yeterli olup olmadığı, kaynak yapısı içinde borç ve öz kaynağın dengesi ve öz kaynak olarak yaratılan fonların ne tür dönen varlık ya da duran varlıklarda kullanıldığının ölçülmesinde başvurulan oranlardır. Bu oranlar kısaca işletmenin uzun vadeli borçlarını ödeme gücünü gösteren oranlardır.

Finansal risk analizinde kullandığımız üçüncü grup oranlarımız, İşletmenin faaliyet oranları olup bunlar; işletmenin varlıklarını verimli kullanıp kullanmadığını ölçmede kullanılmaktadır. Kobirate olarak aşağıda açıklamaları yapılan dört adet oran dikkate alınmaktadır.

Finansal risk analizinde kullandığımız son grup oranlarımız işletmenin karlılık oranlarıdır. İşletmelerin incelenen dönem içindeki faaliyet sonucu yeterli kâr elde edip edemediğini ölçen oranlardır. Karlılığın bulunmadığı ya da potansiyel olarak bulunmayacağı ortamlarda işletmeye sermaye çekmek ve borç finansmanı yapmak zorlaşır. Buna karşılık işletmelerde dönemsel ya da dalgalı da olsa güvenilir karlar, işletmelerin fonlamasını kolaylaştırır. Karlılık oranları üç grup altında incelenmiş olup toplam on adet oran kullanılmaktadır. Birinci grupta kar ile sermaye arasındaki ilişkileri gösteren oranlar, ikinci grupta kar ile satışlar arasındaki ilişkileri gösteren oranlar ve son grupta ise kar ile finansal yükümlülükler arasındaki ilişkileri gösteren oranlar incelenmektedir.

Kredi Derecelendirmesinde İş Riski Analizi Tanımları

Kredi derecelendirmesinin önemli bir bölümünü iş riski analizi oluşturmaktadır. Kobirate derecelendirme metodolojisinde iş riski analizi; firmanın faaliyette bulunduğu sektör riskinin incelenmesi ve firmanın rekabet gücü ve operasyonel analizlerinin birlikte yapılması ile sonuçlandırılmakta ve iş riski seviyesi sayısallaştırılmaktadır.

Bir firma Factoring-Leasing-Tüketici Finansmanı iş kolunda faaliyette bulunmakla ne gibi risklerle karşı karşıyadır? Burada önemli olan talep beklentileridir. Sektörün trendleri satışlarda ve gelirlerde nasıl bir gelişmeye işaret etmektedir. Sektörün geleceği analizimizin ayrılmaz bir parçasıdır. Sektörün temel özellikleri büyüme trendleri üzerindeki olası etkiler çerçevesinde incelenir.

Sonuç tablosunda derecelendirilen mali kuruluşun ortaklık yapısı ve yönetim kalitesine ilişkin incelemeler derecelendirme uzmanları tarafından yapılmakta olup kurumsal yönetim kalitesi ile ilgili olarak soru setleri firmaya tanımlanarak firma tarafından yanıtlanması sağlanır.

Sonra tüm yanıtların atanan derecelendirme uzmanınca belge ve bilgi incelemesi yapılır. ve sonuç notlarına ulaşılır. Derecelendirme sonuç tablosunda yönetimin kalitesi, ortaklık yapısının kalitesi ve kurumsal yönetim ayrı ayrı gösterilmiştir.

Sonuç tablosunun iş riski analizi bölümünde mali kuruluşun faaliyet gösterdiği sektör gelişimi ve firmanın sektör içerisindeki rekabetçi analizleri yapılır. Sektör görünümü ile ilgili bilgilerin bir kısmı sektör finansal verilerinden, bir kısmı ise analizi yapan derecelendirme uzmanının çalışmaları sonucu sisteme aktarılır.

Firmanın rekabet gücü verileri firmaya ait bilanço, gelir tablosu ve nazım hesaplarından üretilmektedir.

Kredi Derecelendirme sonuç formunda ilgili mali kuruluşun almış olduğu kurumsal yönetim notu, finansal risk analiz notu ve iş riski analiz notlarının toplamı metodolojide belirtilen matematiksel skor ağırlıklarına ve kısa vadeli not korelasyonlarına göre sonuç formunun alt bölümünde uzun vadeli ve kısa vadeli olarak not tanımlaması yapılmakta ve sonuç, derecelendirme raporuna aktarılmaktadır.

Sonuç derecelendirme notu kredi komitesi kararı ile karar defterine işlenerek yasal süreleri içerisinde yayınlanmaktadır.